Srpski folklor, danas poznat po razigranim kolima, šarenim nošnjama i zvucima frule i gajdi, ima mnogo dublje i starije korene nego što se to na prvi pogled čini.
Ono što publika danas gleda na scenama širom sveta, nekada se igralo po seoskim livadama, slavama i saborima, daleko od reflektora, u krugu zajednice i porodice.
Živa tradicija prenošena kroz generacije
Folklor je vekovima bio usmena istorija naroda. Pre nego što su postojali note, koreografije ili zapisane reči, igre, pesme i običaji prenosili su se direktno – sa oca na sina, sa bake na unuku, na slavama, svadbama i seoskim igrankama.
Kolo kao društveni i kulturni centar
Najprepoznatljiviji element srpskog folklora – kolo – nije samo igra. U njemu su se rađale simpatije, dogovarale ženidbe, rešavali nesporazumi i učvršćivala zajednica. Svaka regija imala je svoj karakterističan stil, ritam i način igre: od dinamičnog Užičkog, preko dostojanstvenog Moravca, do razigranog Vlaškog kola.
Od naroda – do scene
Prva institucionalizacija folklora u Srbiji dogodila se krajem 19. i početkom 20. veka, kada se narodna igra počinje zapisivati i prikazivati na kulturnim događajima, a ne samo u narodnim svečanostima. Pravi preporod nastupa posle Drugog svetskog rata, osnivanjem kulturno-umetničkih društava (KUD-ova) širom zemlje.
Danas: između pozornice i duše naroda
Savremeni ansambli i škole folklora ulažu napore da očuvaju autentičnost, a istovremeno prilagode izvođenje savremenoj publici. Često se rekonstruišu stare igre i nošnje, a etnolozi i koreografi sarađuju kako bi svaki pokret imao istorijsku tačnost.
Srpski folklor je više od umetnosti – on je srž identiteta, vremeplov kroz istoriju i dokaz da tradicija živi dokle god ima onih koji je sa ponosom igraju.